بتن خودتراز یا ملات خود تراز چیست؟
بتن خود ترازشونده که اغلب با عنوان SLC نیز شناخته می‌شود مخلوطی از سیمان، آب، ماسه و مواد افزودنی بوده که کاملا سیال و روان است تا امکان حرکت آسان روی سطح مورد نظر را داشته باشد. این ماده به‌گونه‌ای طراحی و تولید شده که در هنگام استفاده کاملا جریان پیدا می‌کند و بستری یکدست به‌وجود می‌آورد.
ترکیب به‌کاررفته در ملات خودتراز این امکان را فراهم می‌کند تا عیوبی مانند ترک‌ها، شکاف‌ها، ناهمواری‌ها و درزهای بتن به‌راحتی پر شوند و خصوصیات برجسته‌ای همچون سیال‌بودن به این ماده اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به فرایندهای پیچیده و دخالت دیگران تراز شود، ازاین‌رو آن را خودتراز می‌گویند.
با استفاده از این نوع ملات دستیابی به سطح تراز و یکنواخت در مقایسه با روش‌های سنتی خیلی سریع‌تر و کارآمدتر است، بر همین اساس در مواقعی که به یک راه‌حل بی‌عیب‌ونقص نیاز داشته باشید بتن خودتراز بهترین انتخاب خواهد بود.
مهمترین کاربرد های بتن خود تراز شونده یا ملات خود تراز
بتن خود تراز شونده چه برای کف‌سازی و چه نوسازی سطوح در ساختمان‌های مسکونی و تجاری استفاده می‌شود و مزایای زیادی را ارائه می‌دهد. به‌طور کلی باید به این مسئله توجه کرد که ویژگی‌های کلیدی ملات خود تراز امکان هماهنگی با پروژه‌های خاصی را دارد.
این ماده اصلاح‌شده که با تکنیک‌های نوآورانه‌ای ساخته می‌شود، کاربردهای بالقوه متعددی را در اختیار شما قرار می‌دهد که در ادامه می‌خواهیم درباره برخی از موارد استفاده بتن خود ترازشونده بیشتر بحث کنیم.
استفاده از بتن خودترازشونده برای کف‌سازی
ملات خود تراز با توجه به اینکه سطح صافی را ایجاد می‌کند، یک انتخاب عالی برای پروژه‌های کف‌سازی است. به‌ویژه در محیط‌های تجاری همچون پاساژها، نمایشگاه‌ها و مغازه‌های خرده‌فروشی که داشتن ظاهری براق و یکدست محبوبیت زیادی دارد.
برای مجتمع‌های مسکونی و خانه‌های ویلایی نیز استفاده از این ماده باعث می‌شود که فضای زندگی شما مدرن به‌نظر برسد و ازطرفی به بهبود وضعیت زیبایی‌شنایی آن هم کمک می‌کند.
کاربرد ملات خودتراز در مواقعی که قرار است موادی مانند لمینت، چوب، پارکت و سرامیک در محیط نصب شود با ایجاد پایه‌ای سالم و یکنواخت، جذابیت ظاهری و طول‌عمر کفپوش‌ها را افزایش می‌دهد.
ساخت کانترها و کاربردهای تزئینی
این ماده معمولا برای ساخت میزهای بتنی نیز به‌کار می‌رود، سیال‌بودن ملات خود تراز امکان فرم‌دهی و ساخت طرح‌های متنوع را به شما می‌دهد. می‌توانید با این بتن اشکال پیچیده‌ای بسازید که جایگزین بهتری نسبت به مصالح سنتی است.
ازسوی‌دیگر بتن خود تراز قابلیت جذب رنگدانه‌ها و مواد افزودنی مختلف را دارد تا برای ایجاد سطوح و کاربردهای تزئینی مناسب‌تر باشد، چنین خصوصیاتی آن را گزینه‌ای منحصربه‌فرد برای طراحی‌های خاص و امروزی تبدیل می‌کند که بسیار زیبا است.
بازسازی سطوح قدیمی با استفاده از بتن خود تراز
فرض کنید می‌خواهید یک کف بتنی قدیمی و آسیب‌دیده را که دچار شکستگی، ترک یا نشست شده، تعمیر و بازسازی کنید، در این حالت باید به‌دنبال ماده‌ای باشید که با پوشش‌دادن تمام عیوب امکان ارتقای سطح را داشته باشد.
ازطرفی اگر درحال ساختن یک بخش جدید در ساختمان خود هستید که باید کف آن با دیگر سطوح مجاور هم‌ارتفاع باشد، باز هم به‌کارگیری ملات خود تراز به شما کمک می‌کند تا این فرایند را سریع‌تر دنبال کنید.
به‌طور کلی در مواقعی که ترکیبات متصل‌کننده سنتی در پرکردن گودال‌ها، شکاف‌ها و سطوح ناهموار عملکرد ضعیفی از خود نشان می‌دهند، بتن خود تراز به‌عنوان یک راه‌حل مطمئن و کاربردی عمل می‌کند.
این ماده توانایی بالایی در اصلاح سطوح فرسوده دارد، به این معنی که می‌تواند ساختار تازه و خوبی را به کف‌های بتنی قدیمی بدهد تا در نهایت در زمان و هزینه‌های شما صرفه‌جویی شود.
نصب سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی در ساختمان
بتن خود تراز در پروژه‌های خاصی مانند نصب سیستم‌های گرمایش در زیر کفپوش‌ها نیز کاربرد دارد. با استفاده از این ماده، توزیع بهینه گرما همراه با حفظ یکپارچگی سطح تضمین می‌شود.
ازطرفی اگر بخواهید سیستم‌های سرمایشی را به‌صورت زیرساز به‌کار ببرید باز هم این ماده به شما در اجرای چنین برنامه‌هایی کمک می‌کند که منجر به ایجاد محیط زندگی راحت‌تر می‌شود.
مزایای اصلی استفاده از بتن خودتراز شونده یا ملات خود تراز
ملات خود تراز برخلاف بتن سنتی با استفاده از پلیمرهای مخصوصی فرموله می‌شود که قوام آن را بهبود می‌بخشد. چنین ترکیباتی به ملات اجازه می‌دهد تا سریع و به‌صورت خودبهخودی تمام فضاهای خالی را پوشش دهد و سطحی زیباتر ایجاد کند.
سهولت کاربرد و نصب کارآمد ملات خودتراز
امکان استفاده آسان از این ماده، مزیتی است که دررابطه‌با ترکیب بتنی خودتراز مورد توجه قرار می‌گیرد. ازآنجایی‌که برای اجرای پروژه خود با کمک این نوع ملات نیاز به فرایندهای زیاد و تکنیک‌های پیچیده نیست، بسیاری از پیمانکاران به آن علاقه‌مند می‌شوند.
در مقایسه با سیستم‌های بتنی قدیمی که اغلب نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و انجام فرایندهای دستی زیادی نیاز دارند، این ماده می‌تواند در کسری از زمان به شما این امکان را بدهد تا سطحی کاملا صاف داشته باشید.
خشک‌شدن سریع ملات خود تراز
مواد بتنی سنتی امکان دارد روزها یا هفته‌ها طول بکشد تا خشک شود اما با استفاده از این نوع ملات می‌توانید شاهد این باشید که در مدت‌زمان کوتاهی، رطوبت اضافی بتن از بین می‌رود و عملکرد سریع‌تری دارد.
با دسترسی به این مزیت بدیهی است که پروژه‌های مورد نظر شما خیلی سریع‌تر تکمیل می‌شوند و در زمان شما به‌طور قابل توجهی صرفه‌جویی خواهد شد. این موضوع به‌ویژه در محیط‌های تجاری که سرعت بسیار اهمیت دارد یک نقطه قوت به‌شمار می‌رود.
ایجاد یک سطح هموار و صاف
ملات خود ترازشونده در ایجاد بستر بسیار صاف و یکدست همیشه گزینه‌ای برتر است. کیفیت بالای این ماده در پرداخت سطح، برای کاربردهایی مانند کف‌سازی خانه‌ها و فضاهای تجاری بسیار مفید است.
این ماده را چه در محیط‌های پرتردد یا کاربردهای تزئینی همچون ساخت کانتر مورد استفاده قرار دهید، نتیجه‌ای عالی، بادوام و جذاب را به شما ارائه می‌دهد که فاقد برجستگی و ناهمواری است.
مقاومت بالا در برابر آب
ویژگی مثبت دیگری که ملات خود تراز ارائه می‌دهد، امکان مقاومت بالا در برابر نفوذ آب است. این مزیت باعث می‌شود تا استفاده از بتن خود ترازشونده در مناطقی مانند زیرزمین یا حمام که معمولا مستعد آسیب‌های رطوبتی هستند، مناسب باشد.
امکان استفاده برای کاربردهای مختلف
تطبیق‌پذیری بالا و امکان استفاده برای کاربردهای مختلف از دیگر مزیت‌های مهم این ماده به‌شمار می‌رود که باعث می‌شود تا شما بتوانید برای پروژه‌های ساختمانی و تزئینی مورد نظر خود از بهترین ماده کمک بگیرید.
نقش فوق روان کننده‌ها بر ملات خود تراز شونده
ماهیت اصلی ملات خودتراز این است که می‌تواند بدون نیاز به نیروی انسانی زیاد و همچنین ابزارهای مختلف، در محیط پخش شود و یک سطح صیقلی را ایجاد کند، برای این منظور باد گرانروی مناسبی داشته باشد که با کمک مواد افزودنی فراهم می‌شود.
یکی از مواد افزودنی بتن که به‌طور معمول در ساخت ترکیب اولیه این نوع ملات استفاده می‌شود، فوق روان کننده است که برای دستیابی به ماده‌ای سیال‌تر به‌کار می‌رود و امکان پخش‌شدگی آسان را فراهم می‌کند.
ازطرفی این مواد با کاهش‌دادن مقدار مصرف آب برای ساخت ملات خود تراز، در کاهش رطوبت و سرعت بخشیدن به فرایند پخت کمک زیادی می‌کند. از سوی دیگر روان‌کننده‌ها خواص مکانیکی بتن را هم افزایش می‌دهند.
این مواد اجازه می‌دهند که قدرت چسبندگی ملات افزایش پیدا کند و احتمال آب‌انداختگی نیز تا حد امکان کم شود، در نهایت وجود روان‌کننده در مخلوط ملات خودترازشونده مانع از ته‌نشین‌شدن سنگدانه‌ها خواهد شد.
چگونه از بتن خود تراز شونده یا ملات خود تراز بتنی استفاده کنیم؟
زمانی که می‌خواهید از این نوع ملات برای هر نوع سطحی استفاده کنید، انجام‌دادن فرایندهای مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است که به پایداری و عملکرد ماده کمک می‌کند. این گام‌های مهم و اساسی به شرح زیر هستند.
آماده‌سازی سطح برای استفاده از ترکیب خودترازشونده
قبل از اینکه بخواهید ماده جدید را روی سطح موردنظرتان بریزید، یک مسئله مهم وجود دارد که باید آن را رعایت کنید، آن هم مربوط به آماده‌سازی کف است که برای این کار باید از نبود رطوبت اضافی مطمئن شوید.
به‌طور کلی برای ساخت ملات خودتراز از رطوبت کافی استفاده می‌شود و درصورتی‌که از حدی فراتر رود، ممکن است مشکلاتی را در روند اعمال بتن ایجاد کند و ازطرفی به ترکیب اصلی آسیب بزند.
بستر زیرین همیشه باید پاک‌سازی شود تا عاری از آلودگی، خاک و گردوغبار باشد. وجود هرگونه مواد اضافه احتمال دارد باعث برهم‌خوردن ویژگی‌های ملات شود یا اینکه از چسبیدن آن به سطح جلوگیری کند.
البته باید این را در نظر داشت که تمیزکردن سطح و آماده‌سازی نهایی آن شامل از بین بردن رنگ‌ها، چسب‌های به جا مانده از کفپوش‌ها و لایه‌های قدیمی و فرسوده می‌شود. درنتیجه برای گذر از این مرحله باید اطمینان حاصل کنید که زیرسازی اولیه نیز انجام شده است.
در برخی از موارد امکان دارد استفاده از پرایمر به‌عنوان زیرساز اولیه تا پیش از اعمال ملات خود تراز نیاز باشد که باید براساس دستورالعمل اجرایی مقدار مناسبی پرایمر را مورد استفاده قرار دهید و صبر کنید تا خشک شود.
مخلوط کردن مواد اولیه
در زمان ساخت ترکیب اولیه مواد بتنی خودتراز باید نسبت اختلاط آب و پودر را به‌طور دقیق کنترل کنید. ریختن بیش از حد آب باعث می‌شود که ملات رقیق‌تر شده و زمان لازم برای پخت و خشک‌شدن آن نیز افزایش پیدا کند.
معمولا استفاده از آب سرد بهتر است، چراکه بالابودن دمای مایع بر نحوه عملکرد بتن تاثیرگذار خواهد بود. برای اجرای این مرحله باید حجم مشخصی آب را در یک سطل تمیز و بزرگ بریزید و به تدریج شروع به ریختن پودر کنید، البته در حین این کار باید به‌صورت همزمان مخلوط را با استفاده از ابزارهای مناسب هم بزنید.
بعداز اینکه تمام پودر را درون آب ریختید باید حدود 2 تا 3 دقیقه دیگر به مخلوط‌کردن مواد با استفاده از همزن ادامه دهید تا قوام و یکپارچگی لازم را به‌دست آورد. در این زمان ملات خود تراز شما آماده است.
اعمال مواد بتنی خودتراز روی سطح
پس از اینکه تمامی مواد اولیه باهم مخلوط شد، می‌توانید محصول نهایی را روی زمین بریزید و با کمک یک ماله فولادی آن را روی سطح پخش کنید. بهتر است برنامه‌ریزی درستی برای این کار داشته باشید و از دورترین نقطه شروع کرده و تا رسیدن به نقطه ابتدایی فرایند مورد نظر را ادامه دهید.
یک بخش مرکزی را در نظر بگیرید تا از این بابت مطمئن شوید که تمام ملات خود تراز در بخش‌های مجاور به‌درستی پخش می‌شود. اگر سطح شما بسیار بزرگ است، می‌توانید آن را به 2 قسمت تقسیم کنید.
برای خارج‌کردن هوای محبوس‌شده درون ملات و جلوگیری از ایجاد ظاهر نامناسب روی سطح، باید از یک غلتک میخ‌دار مناسب استفاده کنید که حباب‌ها را آزاد می‌کند و مانع از بلندشدن یا ترک‌خوردگی بتن می‌شود.
خشک‌شدن و پخت کامل ملات
باید از تردد در محیط جلوگیری کنید تا زمانی که ملات پخش‌شده روی زمین به طور کامل خشک شود، این بازه امکان دارد برای هر فضایی متفاوت باشد. درصورت امکان می‌توانید شرایط محیط شامل دما، تهویه و رطوبت هوا را به حالت ایده‌آل برای پخت بتن تغییر دهید.
در مکان‌هایی که معمولا رطوبت بیشتر و دمای پایین‌تری دارند، ازطرفی جریان هوا نیز در آنجا ضعیف‌تر است، به مدت‌زمان طولانی‌تری برای خشک‌شدن ملات خود تراز نیاز خواهید داشت. درضمن باید از تابش مستقیم نور خورشید بر ملات نیز خودداری کنید.
تابش گرمای بیش از حد روی ملات منجر به بروز کشش و ترک‌خوردگی سطح می‌شود، ازاین‌رو سعی کنید که همیشه مطابق با دستورالعمل ارائه‌شده روی بسته‌بندی بتن خود ترازشونده پیش بروید.
قیمت ملات خودتراز شونده چقدر است؟
در مقایسه با برخی دیگر از روش‌های تسطیح بتن، ملات خود تراز با توجه به سهولت در کاربرد و کاهش هزینه‌های لازم برای نیروی کار یک انتخاب به‌صرفه و اقتصادی است اما باز هم بررسی قیمت آن یک امر جدی برای شما خواهد بود.
قیمت بتن خود تراز ممکن است بسته به عوامل مختلفی تغییر کند. بدون شک برای کسانی که پروژه‌های زیادی را قصد دارند با استفاده از این ماده انجام دهند، پی بردن به این معیارها اهمیت دارد که به‌طور کلی عبارتند از:
- ابعاد سطح تحت پوشش: براساس محاسباتی که انجام می‌شود برای هر مترمبع از سطح باید مقدار مشخصی بتن را مورد استفاده قرار داد، ازاین‌رود ابعاد بستر تحت پوشش یکی از عوامل کلیدی در تغییر قیمت نهایی ملات خودتراز است.
- نام برند محصول: شرکت‌های مختلفی درحال ساخت و توزیع ملات خود تراز هستند که هرکدام براساس اعتبار، سابقه و کیفیت محصول خود، قیمت‌های مختلفی را ارائه می‌دهند.
- کیفیت مواد اولیه: استفاده از مواد اولیه مرغوب و مناسب در ترکیب بتن امکان دسترسی به ویژگی‌های مثبت و مزایای مهم این ماده را تضمین می‌کند و از سوی دیگر روی تعیین قیمت هم اثرگذار است.
- ضخامت مورد نیاز: درصورتی‌که ضخامت بیشتری را برای اعمال بتن در نظر بگیرید باید مقدار مواد بیشتری را هم مصرف کنید که منجر به افزایش هزینه‌های مورد نیاز شما می‌شود.
هنگام خرید ملات خودتراز شونده، باید به چند نکته مهم توجه کنید
اولین و مهمترین نکته‌ای که باید برای خرید بتن خود تراز مورد توجه قرار دهید، این است که بستر کار خود را بشناسید تا بهترین نوع ملات را انتخاب کنید. محصولات موجود در بازار دارای ویژگی‌های گوناگونی هستند و شما باید با بررسی لایه زیرین، مدلی را در نظر بگیرید که امکان ایجاد سطحی کاملا سالم و پایدار را داشته باشد.
مکانی که معمولا در معرض بارها و فشارهای سنگین قرار می‌گیرد به یک کف‌سازی قوی با استفاده از ملات خود تراز مستحکم نیاز دارد که براساس درجه‌بندی استاندارد می‌توانید بهترین گزینه را انتخاب کنید.
درک جدول زمانی که برای خشک‌شدن این مواد ارائه شده، دیگر نکته مهم در زمان خرید بتن خود ترازشونده است، برخی از این مواد در مدت 24 تا 48 ساعت انسجام و یکنوختی لازم را به‌دست می‌آورند اما گروهی دیگر خیلی سریع‌تر خشک می‌شوند.
برای دسترسی به اطلاعاتی در خصوص میزان استحکام کششی، مقاومت فشاری و خمشی می‌توانید از برگه راهنمای محصول کمک بگیرید، دیگر نکات مهم، خرید از یک مرکز عرضه‌کننده معتبر است که بتن‌های خودترازشونده را با قیمت منصفانه و کیفیت بالا در اختیار شما قرار می‌دهد.
تراز کردن کف‌های سیمانی با ملات خود تراز بتنی
راحت‌ترین روشی که برای ترازکردن کف‌های سیمانی می‌توان انتخاب کرد، استفاده از بتن خود ترازشونده است که برای این کار باید بعداز پاک‌سازی و آماده‌کردن بستر، مقداری از ماده را در محیط پخش کنید.
زمان خشک‌شدن نیز با توجه به شرایط آب‌وهوایی و مقدار رطوبت اولیه مواد متغیر است که به‌طور معمول بین 4 تا 24 ساعت طول می‌کشد و بعداز آن می‌توانید برای نصب کفپوش اقدام کنید. عبور بارهای سنگین نیز حداقل به 3 روز زمان نیاز دارد.
کلام پایانی
ملات خود تراز ماده‌ای است که از ترکیب آب، سیمان، ماسه و مواد افزودنی ساخته می‌شود که به‌دلیل برخورداری از خواصی همچون سیال‌بودن می‌تواند در محیط‌های مختلف به‌صورت خودبهخودی تراز شود و سطحی صاف ایجاد کند. برخی از مزایایی که موجب استفاده بیشتر از این ماده در پروژه‌های زیرسازی و کاربردهای تزئینی می‌شود شامل سهولت در کاربرد، ارائه یک سطح یکنواخت، افزایش راندمان کار و خشک‌شدن سریع است.
