بچینگ بتن یا بچینگ پلانت چیست؟
بچینگ بتن در واقع یک روش کاربردی در زمینه ساخت بتن بوده که زیر نظر آن مواد تشکیل دهنده بتن با هم ترکیب می شوند. این فرایند از طریق تجهیزات و دستگاه های خاصی انجام می شود که با عنوان دستگاه بچینگ شناخته می شوند. این دستگاه ها از کاربرد گسترده ای در زمینه تولید بتن در حجم بالا برخوردار هستند و به همین دلیل در پروژه های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند. در تعریف کامل تر بچینگ پلانت می توان گفت که از این دستگاه برای ریزش و اجرای مرحله ای بتن استفاده می شود که به هر مرحله از ریزش آن یک بچ گفته می شود.
از آن جایی که این دستگاه مراحل ریزش بتن را به صورت متوالی و پشت سر هم انجام می دهد از آن با عنوان دستگاه بچینگ یاد می شود. از اجزا و بخش های تشکیل دهنده بچینگ بتن می توان به منبع ذخیره آب، نقاله، سیلو، منبع ذخیره مصالح، باسکول، باکت، چرخ و میکسر اشاره کرد که هر کدام از آنها نقش مهمی در عملکرد این سیستم دارند. با استفاده از بچینگ پلانت می توان زمان اختلاط بتن را تا حد زیادی کوتاه کرد و در کنار آن بتن باکیفیت تری را تولید نمود.
از بچینگ بتن تا اجرای پروژه: چگونه بتن آماده تولید می شود؟
فرایند ساخت بتن آماده معمولاً طی یک سری مراحل صورت می گیرد که معمولاً برای این کار از بچینگ بتن استفاده می شود. برای این کار نخست مواد اولیه ساخت بتن از طرق سطل ها و نقاله ها وزن می شود و سپس این مواد به بخش میکسر انتقال می یابد. در مرحله بعد به متریال مورد نظر مقدار مشخصی آب اضافه می شود و سپس این مواد برای مدت زمان مشخصی مخلوط می گردد.
البته مدت زمان اختلاط مواد در بچینگ پلانت بسته به ویژگی های بتن تولیدی می تواند متفاوت باشد که پس از آماده سازی آن به دستگاه های انتقال دهنده مانند کامیون های میکسر منتقل شده و سپس از طریق این دستگاه ها به محل احداث پروژه انتقال می یابد تا بر اساس نیاز کاری مورد استفاده قرار گیرد. نحوه اجرای بچینگ بتن در فرایند آماده سازی بتن از اهمیت بالایی برخوردار بوده که لازم است این کار به صورت صحیح و اصولی صورت گیرد.
انواع بچینگ پلانت و کاربردهای آنها
در هر پروژه کاری بسته به شرایط و نیاز کاری که وجود دارد از انواع مختلفی از بچینگ پلانت استفاده می شود که هر کدام از آنها از ویژگی ها و مزایایی برخوردار هستند. بچینگ بتن از لحاظ نحوه جابجایی به دو نوع بچینگ ثابت و بچینگ سیار تقسیم بندی می شود که می توان از آنها در پروژه های مختلف کاری استفاده کرد. بچینگ های ثابت همان طور که از عنوان آنها پیداست در یک مکان و به صورت ثابت نصب می شوند و معمولاً فضای زیادی را اشغال می کنند. از کاربرد بچینگ پلانت ثابت می توان به استفاده از این دستگاه برای تولید بتن در پروژه های با مقیاس کاری بالا اشاره کرد.
همچنین با استفاده از این دستگاه می توان حجم بالایی از بتن را با کیفیت بالا و مطابق با استانداردها تولید کرد که باعث افزایش سرعت اجرایی در فرایند ساخت و اجرای بتن در پروژه ها نیز می شود. بچینگ ثابت دقت بالایی دارد و از طریق آن می توان به طور پیوسته حجم بالایی از بتن را با کیفیت بالا تولید کرد. از دیگر انواع بچینگ می توان به بچینگ بتن سیار اشاره کرد که طراحی جمع و جورتری دارد و در کنار آن از قابلیت جابجایی نیز برخوردار است. بچینگ سیار ظرفیت کمتری در مقایسه با نوع ثابت دارد و از کاربرد آن می توان به استفاده از این دستگاه در پروژه های گسترده و وسیع مانند طراحی فرودگاه ها اشاره کرد.
در کنار این موارد می توان به دیگر انواع این دستگاه ها مانند بچینگ تر و بچینگ پیوسته نیز اشاره کرد که هر کدام از آنها از قابلیت هایی برخوردار هستند. از بچینگ پلانت تر برای تولید بتن با کیفیت بسیار بالا و از بچینگ پیوسته نیز برای ساخت بتن در پروژه های بزرگ و زمان بر استفاده می شود.
نحوه عملکرد بچینگ بتن در تولید بتن آماده
تجهیزات مورد استفاده در بچینگ پلانت طی یک سری مراحل بتن مورد نیاز برای پروژه های ساخت و ساز را فراهم می کنند که فرایند اجرایی آن در مدل های مختلف بچینگ بتن تا حد زیادی شبیه به هم خواهد بود. برای این کار لازم است سنگدانه های و مصالح مورد نیاز برای ساخت بتن به طور دقیق اندازه گیری شده و آماده اختلاط می شوند. سپس از طریق پمپ های تعبیه شده در این دستگاه سیمان از بخش سیلوها وارد دیگ اختلاط دستگاه می شود.
البته در کنار آن لازم است سنگدانه ها نیز از طریق همین پمپ ها از مراکز دپو برداشت شده و راهی دیگ بچینگ شود. نسبت اختلاط این متریال بستگی به نوع بتن فرآوری شده و کیفیت آن دارد که در هنگام اضافه شدن به دیگ لازم است میزان اختلاط آنها به صورت دقیق اندازه گیری شود. در نهایت آب مورد نیاز برای تولید بتن با استفاده از بچینگ بتن با یک نسبت مشخص به متریال مذکور اضافه شده و پس از مخلوط کردن موارد به صورت یکنواخت بتن تولیدی به بخش خروجی دستگاه بچینگ پلانت جهت حمل با کامیون و غیره منتقل می شود.
بچینگ پلانت و تراک میکسر: هماهنگی برای تولید و انتقال بتن آماده
در فرایند تولید بتن با بچینگ بتن از تراک میکسرها نیز استفاده می شود که این تجهیزات به منظور همکاری با سایر بخش ها در ساخت و عمل آوری بتن مورد نیاز برای پروژه های ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرند. تراک میکسر یا مخلوط کن بتن در واقع مخزنی است که به منظور چرخاندن بتن و مخلوط کردن آن در حین انتقال به محل پروژه استفاده می شود و نحوه عملکرد آن تأثیر زیادی بر کیفیت بتن عمل آوری شده برای اجرای پروژه دارد.
این دستگاه ها بسته به شرایط کاری بر روی کامیون، تریلی و وسایل نقلیه از این قبیل مستقر می شوند و از آنها برای اختلاط هر چه بهتر متریال بتن مخصوصاً در شرایطی که بین فرایند عمل آوری بتن و اجرای آن در سازه فاصله می افتد استفاده می شود. تراک میکسرها با دو سرعت تند و کند فرایند اختلاط بتن را انجام می دهند که بسته به نیاز کاری می توان از آنها استفاده کرد.
مزایای استفاده از بچینگ پلانت در پروژه های ساختمانی
استفاده از بچینگ بتن با چینگ پلانت در پروژه های ساختمانی با مزایای بسیاری همراه بوده که باعث می شود این روش از محبوبیت بالایی در ساخت و سازها برخوردار باشد. اولین مزیت این روش تولید بتن با کیفیت بسیار بالا بوده که باعث افزایش مقاومت و دوام بتن در پروژه های اجرایی می شود. مورد دیگر در این زمینه امکان تولید بتن با حجم بالاست که می توان از آن در پروژه های با وسعت کاری بالا استفاده کرد. همچنین با استفاده از بچینگ پلانت دیگر نیازی به فضای ذخیره سازی متریال اولیه در سایت نیست.
مزیت دیگر این روش نیز حذف هزینه تجهیزات بتن بوده که از طریق آن می توان در هزینه های مربوط به ماشین آلات و کارخانه صرفه جویی کرد. از طرفی استفاده از بچینگ بتن مانع از هدر رفتن متریال اولیه در ساخت بتن می شود. کاهش زمان عمل آوری بتن و حتی اجرای آن در پروژه های کاری از دیگر مزایای بچینگ بتن بوده که باعث می شود از کاربرد گسترده ای در ساخت و ساز برخوردار باشد. همچنین در این روش نیازی به استفاده از نیروی کاری بالا در ساخت بتن نیست و استفاده از آن با کاهش آلودگی صوتی و گرد و غبار در سایت همراه خواهد بود.
نقش بچینگ بتن در تولید بتن درجا و پیش ساخته
از کاربردهای بچینگ پلانت می توان به استفاده از آن در تولید بتن درجا و پیش ساخته اشاره کرد که کاربرد گسترده ای در ساخت و سازها دارند. برای تولید قطعات بتنی پیش ساخته مانند بلوک ها، پانل ها و غیره می توان از بچینگ پلانت نیز استفاده کرد که این روش تأثیر زیادی بر کیفیت روند تولید این قطعات دارد.
معمولاً کارخانه هایی که در زمینه تولید قطعات پیش ساخته بتنی فعالیت دارند از دستگاه های بچینگ بتن استفاده می کنند تا از طریق آن بتوانند بتن مورد نیاز برای ساخت این قطعات را با کیفیت بالا تولید کنند که این بتن پس از عمل آوری در قالب های درنظر گرفته برای این کار ریخته می شود و پس از خشک شدن بتن و باز کردن قالب ها قطعات پیش ساخته مورد نظر آماده بهره برداری خواهند بود. از طرفی سرعت اجرایی بالای این روش باعث افزایش سرعت تولید این قطعات نیز می شود.
بچینگ پلانت سیار: انقلاب در تولید بتن در پروژه های کوچک و متحرک
همان طور که اشاره کردیم بچینگ پلانت سیار یکی از انواع کاربردی بچینگ بتن بوده که به صورت سیار طراحی شده تا بتوان به راحتی آن را جابجا کرد. این دستگاه که با عناوین دیگری چون بچینگ موبایل یا بچینگ پرتابل نیز شناخته می شود کاربرد گسترده ای در پروژه های بزرگ دارد و به تسهیل روند فرایند اجرایی آنها کمک زیادی می کند. از این بچینگ معمولاً در پروژه هایی که مکان ثابتی نداشته و امکان استفاده از بچینگ ثابت وجود ندارد استفاده می شود و به راحتی می توان آن را از یک پروژه به پروژه دیگر جابجا کرد.
از دیگر ویژگی های بچینگ بتن سیار می توان به طراحی جمع و جور آن اشاره کرد که باعث می شود فضای کمی را اشغال کند و به راحتی قابل انتقال باشد. بچینگ پلانت سیار به دلیل نوع طراحی که دارد نیازی به فونداسیون، تراک میکسر، لوله کشی و سیم کشی ندارد و برای جابجایی آن از یک مکان به مکان دیگر می توان از یک دستگاه کشنده استفاده کرد. از دیگر مزایای بچینگ سیار می توان به کاهش هزینه های راه اندازی، نصب و دمونتاژ در فرایند تولید بتن اشاره کرد. در آخر با استفاده از این دستگاه می توان در کمترین زمان ممکن یک مکان برای تولید بتن راه اندازی کرد که امکان جابجایی آن در طول مسیر بتن ریزی وجود دارد.
بچینگ بتن در پروژه های بزرگ: ستون اصلی تأمین بتن آماده
از کاربردهای مهم بچینگ پلانت می توان به استفاده از این دستگاه در پروژه های بزرگ اشاره کرد که باعث کوتاه شدن زمان آماده سازی بتن و همچنین تسهیل در فرایند اجرای آن می شوند. در پروژه های ساخت و ساز بزرگ معمولاً زمان اتمام پروژه از اهمیت بالایی برخوردار بوده و این پروژه ها به دلیل وسعت کاری بالایی که دارند ممکن است زمان اجرایی آنها بیشتر از مقدار مورد انتظار شود. بر همین اساس لازم است از طریق یک سری روش ها و تجهیزات سرعت اجرایی آنها را بالا برده شود که برای این کار می توان از بچینگ بتن استفاده کرد. در بین مدل های مختلف بچینگ نوع سیار آنها می تواند انتخاب مناسبی برای پروژه های ساخت و سازی باشد که از گستره وسیعی برخوردار هستند و لازم است محل عمل آوری بتن در آنها جابجا گردد.
مدیریت بچینگ پلانت: نکاتی برای بهره وری بیشتر در تولید بتن
توجه به یک سری نکات و راهکارها می تواند به بهره وری هر چه بهتر دستگاه های بچینگ در زمینه تولید یک بتن باکیفیت و با کارایی بالا کمک کند که در این بخش به بررسی آنها می پردازیم. نکته اول در این زمینه انتخاب یک مکان مناسب برای بچینگ بتن بوده که این مکان لازم است از دسترسی مناسب به مواد اولیه برخوردار باشد که امکان دسترسی به جاده ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. نکته دوم اهمیت دقت در اندازه گیری بوده تا متریال مورد نیاز در بچینگ پلانت با نسبت های درست اندازه گیری شوند و در ساختار بتن مورد استفاده قرار گیرند.
بر همین اساس توجه به نسبت ها و استفاده از تجهیزات دقیق در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است. البته تجهیزاتی چون سنسورها، ترازوهای دقیق و غیره نیز می توانند ابزارهای مناسبی برای این کار باشند. نکته بعدی در مدیریت بچینگ پلانت و کمک به بهره وری هر چه بهتر آن مدیریت صحیح مواد افزودنی بوده که این مواد باید بر اساس شرایط پروژه و کیفیت بتن مورد استفاده قرار گیرند. همچنین سرویس و نگهداری منظم تجهیزات بچینگ بتن نیز می تواند بر عملکرد هر چه مؤثرتر آنها در فرایند ساخت بتن تأثیرگذار باشد و به افزایش کارایی و دوام آنها نیز کمک زیادی کند.
با یک بازرسی دوره ای و دقیق از بخش های مختلف دستگاه بچینگ می توان خطاها و مشکلات احتمالی در فرایند تولید بتن را شناسایی کرد و این خطاها را برطرف نمود که این موضوع می تواند از به بار آمدن آسیب های احتمالی به بخش های مختلف آن جلوگیری کند. در آخر رعایت اصول ایمنی از دیگر نکات مهم و ضروری در کار با این دستگاه ها بوده که آموزش نیروهای اجرایی و استفاده از تجهیزات ایمنی می تواند به این موضوع کمک زیادی کند.
چالش های نگهداری بچینگ بتن و نکاتی برای رفع آنها
فرایند نگهداری بچینگ بتن با یک سری چالش ها همراه خواهد بود که در این بخش در قالب یک سری نکات به نحوه رفع آنها خواهیم پرداخت. اول اینکه این دستگاه نیاز به نظافت منظم دارد و این کار باید به صورت روزانه و پس از هر با کار با دستگاه انجام شود. بتن خشک شده در دستگاه می تواند باعث آسیب به بخش های مختلف آن شود و به همین نظافت بچینگ پلانت از اهمیت بالایی برخوردار است. البته برای این منظور می توان از برس زنی و آب پاشی تجهیزات استفاده کرد که می توانند راهکارهای مناسبی جهت زدودن آلودگی ها باشند.
مورد دیگر در این زمینه بازرسی دوره ای و منظم از تجهیزات و قطعات مختلف دستگاه بچینگ پلانت بوده تا از سلامت و عملکرد مؤثر آنها اطمینان حاصل شود. با این کار خرابی های احتمالی در بخش های مختلف دستگاه سریعاً شناسایی شده و از به بار آمدن خسارت های بیشتر در این زمینه جلوگیری می شود. البته در این بین بررسی مداوم اعضای متحرک دستگاه به ویژه بخش چرخ دنده ها و بلبرینگ ها از اهمیت بالایی برخوردار بوده که لازم است بدان توجه کافی شود. در آخر با تنظیمات دقیق دستگاه بچینگ بتن و روغن کاری منظم اجزای متحرک آن می توان به عملکرد مؤثر و مداوم این دستگاه در فرایند تولید بتن کمک زیادی کرد.
کلام پایانی
بچینگ پلانت با بچینگ بتن در واقع به مجموعه ای از تجهیزات گفته می شود که به منظور تولید بتن برای پروژه های ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرند و این تجهیزات در کار با هم به تسهیل فرایند اجرایی و افزایش کیفیت بتن تولیدی کمک زیادی می کنند. این دستگاه وظیفه ترکیب متریال اولیه بتن اعم از ماسه، سیمان، آب شن و سایر افزودنی ها را برعهده دارد و این کار با دقت بالا انجام می دهد تا بتن آمده شده از کیفیت و کارایی مورد نظر برخوردار باشد.
همچنین از این طریق می توان حجم بالایی از بتن را به صورت پیوسته تولید کرد و به فرایند اجرایی پروژه ها سرعت بخشید. البته دستگاه های بچینگ پلانتی که برای این کار مورد استفاده قرار می گیرند ممکن است طراحی و عملکرد متفاوتی داشته باشند که بسته به شرایط کاری می توان از مدل های مختلف آنها مانند بچینگ ثابت و بچینگ سیار استفاده کرد. بتن تولید شده با دستگاه ها بچینگ می تواند سطح کیفیت بتن اجرایی را بالا ببرد و به افزایش استحکام و دوام آن کمک کند.